Belgische nummerplaten: alles wat je moet weten

Inhoud

• Waarvoor dient een nummerplaat?
• Wettelijke bepalingen
• Hoe verkrijg je je nummerplaten?
• Hoe schrap je een nummerplaat?
• Welke soorten nummerplaten zijn er in België?
• Conclusie

Waarvoor dient een nummerplaat?

Een nummerplaat heeft een duidelijke reden: de identificatie van een voertuig. Wie is de wettelijke eigenaar, wanneer is het voertuig ingeschreven, wat zijn de technische gegevens, is het gekeurd, verzekerd en zijn de belastingen betaald… het zijn allemaal zaken die bevoegde instanties kunnen controleren aan de hand van de nummerplaat.

Vandaag de dag gebeuren een aantal van die controles niet meer door mensen, maar wel geautomatiseerd, bijvoorbeeld door ANPR-camera’s (Automatic Number Plate Recognition). Daarbij wordt de nummerplaat via camera’s gelezen en via software verwerkt. Je nummerplaat moet dus altijd duidelijk leesbaar en dus niet beschadigd, vuil of (deels) verborgen zijn. Dat kan je een boete opleveren.

Wettelijke bepalingen

Omdat de nummerplaat zo belangrijk is, hangen er ook een aantal wettelijke bepalingen aan vast.

Voor- en achteraan

Met uitzondering van gemotoriseerde tweewielers en sommige andere lichte drie- of vierwielers moeten voertuigen zowel voor- als achteraan voorzien zijn van een nummerplaat. Op die manier zijn ze in verschillende situaties makkelijk te herkennen, bijvoorbeeld bij een controle of door ANPR-camera’s die onder andere gebruikt worden voor trajectcontroles. De officiële nummerplaat die door de Dienst Inverkeerstelling (DIV) geleverd wordt samen met het inschrijvingsbewijs, bevat een officiële markering in reliëf en wordt achterop het voertuig bevestigd. Een duplicaat van de officiële nummerplaat komt vooraan op het voertuig. Wanneer je een duplicaat laat maken (je kan ze mee bestellen bij de inschrijving van je auto of achteraf laten bijmaken), zorg er dan voor dat dat exemplaar voldoet aan de wettelijke vereisten, met onder andere een reflecterende achtergrond.

Formaat

Wettelijk gezien moet de nummerplaat vooraan hetzelfde formaat hebben als het officiële exemplaar achterop. Er bestaan in België vier formaten van nummerplaten die door de DIV uitgereikt worden.

• De rechthoekige nummerplaat: meet 52x11 cm. Dit is de ‘standaardnummerplaat die je krijgt wanneer je een auto inschrijft.

• De vierkante nummerplaat: meet 34x21 cm. Bij sommige auto’s of bestelwagens is het vak dat voorzien is voor de nummerplaat te smal voor het standaardformaat. Je kan op het inschrijvingsformulier van je auto aanvinken dat je een vierkant exemplaar wil. Die keuze is vrij.

• De ‘moto’-nummerplaat: meet 21x14 cm. Dit is de nummerplaat die standaard geleverd wordt voor een motorfiets, maar ook voor auto’s waarvan het nummerplaatvak te kleine is voor de rechthoekige of vierkante nummerplaat. Dit kan je echter niet zelf kiezen, de autokeuring moet hiervoor de toestemming verlenen.

• De ‘cyclo’ nummerplaat: meet 10x12 cm. Dit is de nummerplaat die voorbehouden is voor lichte voertuigen zoals scooters, speed pedelecs en ook brommobielen.

Hoe verkrijg je je nummerplaten?

Een nummerplaat aanvragen doe je door een voertuig in te schrijven. Het inschrijvingsformulier (het roze formulier E705) krijg je van de verkoper wanneer je de auto koopt of op de autokeuring wanneer je bijvoorbeeld een ingevoerd voertuig laat keuren om het in België te kunnen inschrijven. Dit formulier moet je volledig invullen, met naast je adres ook om wat voor soort voertuig het gaat. Als het je niet volledig duidelijk is wat je precies moet invullen, vraag dan aan de (professionele) verkoper om raad, of bij je verzekeraar. Die laatste moet immers een verzekeringsvignet voorzien dat op het inschrijvingsformulier om ervoor te zorgen dat het voertuig ingeschreven geraakt.

Inschrijving

In de meeste gevallen kan je verzekeraar het voertuig ook rechtstreeks inschrijven via de toepassing WebDIV. Kan dat niet, dan stuur je het volledig ingevulde formulier met de verzekeringssticker naar het adres van de DIV dat op het formulier vermeld staat, of maak je een afspraak bij de DIV om persoonlijk langs te gaan voor de inschrijving.

Levering nummerplaat en duplicaat

De nummerplaat wordt bij je thuis geleverd door bpost, samen met het inschrijvingsbewijs. Je betaalt daarvoor €30 aan de postbode. De nummerplaat wordt de dag na inschrijving thuis geleverd. Bij inschrijving van je voertuig kan je op het inschrijvingsformulier ineens ook een duplicaat voor vooraan mee bestellen (vermelding in vak X10). Dat is de makkelijkste oplossing, omdat de nummerplaat in dat geval ook door bpost geleverd wordt. Het kost je wel € 30 extra, terwijl het in de doe-het-zelfzaak, de garage of via gespecialiseerde websites of winkels vaak minder kost.

Hoe schrap je een nummerplaat?

Verkoop je je voertuig of schrijf je het uit en ben je niet meteen van plan om een niet voertuig in te schrijven op de oude nummerplaat? Dan ben je verplicht om de nummerplaat te schrappen door ze terug te sturen naar de DIV, die de wettelijke eigenaar blijft. Doe je dat niet (tijdig), dan krijg je een boete. Door de nummerplaat terug te sturen, stopt ook de verkeersbelasting. De schrapping gebeurt door de nummerplaat in te leveren via het postkantoor. Het is gratis en je krijgt van de postmedewerker een schrappingsattest ter bevestiging. Is je nummerplaat verloren of gestolen? Doe dan aangifte bij de politie en bezorg het proces-verbaal aan de DIV met de vraag tot schrapping of om een duplicaat te bestellen.

Welke soorten nummerplaten zijn er in België?

Naast verschillende formaten zijn er ook verschillende soorten nummerplaten, vaak afhankelijk van het soort voertuig of van de eigenaar van het voertuig.

Europese nummerplaat

Dit is de standaardnummerplaat die sinds enkele jaren gebruikt wordt in België. Ze is wit met een blauw vak met daarin de B van België. De nummerplaat bevat rode tekens waarvan de indeling standaard bestaat uit een cijfer (waarbij de exemplaren die op dit moment geleverd worden beginnen met een 2), gevolgd door drie letters en drie cijfers. De combinaties volgen het logische verloop van het alfabet (A tot Z) en de cijfers (000 tot 999). De nummerplaat die je door de DIV toegestuurd krijgt na inschrijving, is de eerstvolgende beschikbare combinatie.

Gepersonaliseerde nummerplaat

Wil je geen standaardnummerplaat, dan kan je kiezen voor een gepersonaliseerde nummerplaat. Dit kost je € 1.000 extra bij inschrijving. De combinatie die je kiest, moet enerzijds nog beschikbaar zijn en anderzijds niet aanstootgevend zijn. Dat kan je checken via de reserveringspagina of via je verzekeraar die toegang heeft tot een overheidssysteem voor inschrijvingen. Er hangen ook een aantal vormvereisten aan het opschrift vast, zoals minimum één letter bevatten en maximaal 8 karakters lang zijn, waarbij een streepje beschouwd wordt als een karakter.

Oldtimernummerplaat

Voertuigen ouder dan 30 jaar kunnen ingeschreven worden als oldtimer. In dat geval begint de lettercombinatie bij een standaardnummerplaat met een ‘O’. Deze nummerplaat is bedoeld voor liefhebbersvoertuigen die niet voor dagdagelijks gebruik bestemd zijn. Dat betekent dat je om de twee jaar naar de (vereenvoudigde) autokeuring moet in plaats van jaarlijks (voor voertuigen ouder dan 50 jaar zelfs om de 5 jaar), maar dat je er anderzijds bijvoorbeeld ook niet mee naar school of het werk mag of voor commerciële doeleinden gebruiken. In Brussel mag je met een oldtimernummerplaat de LEZ-zone binnen.

Een oldtimerplaat is niet verplicht op een oldtimer. Je kan met een ‘gewone’ nummerplaat rondrijden op een oldtimer, bijvoorbeeld als je van plan bent om hem intensiever te gebruiken. Je betaalt evengoed de (meestal lagere) oldtimerbelasting, maar moet wel jaarlijks naar de autokeuring.

Nummerplaat voor aanhangwagens

Op een aanhangwagen met een gewicht tot 750 kg mag de nummerplaat van het trekkende voertuig bevestigd worden. Zwaardere aanhangwagens moeten echter beschikken over een keuringsbewijs, gekoppeld aan een eigen nummerplaat. Die volgt het standaard Europese formaat, maar begint met een Q in plaats van met een cijfer.

Nationale plaat

Een relatief nieuwe nummerplaat in ons land is de ‘nationale plaat’. Die is wit met groene tekens, beginnend met ‘UA’. Ze is 20 dagen geldig en je kan ze aanvragen om je op Belgisch grondgebied te verplaatsen om een aantal formaliteiten rond het voertuig in orde te brengen (levering, technische keuring, individuele goedkeuring, …). Het is een wettelijk alternatief voor het als particulier huren van groene handelaarsplaten om zelf een voertuig zonder nummerplaat te verplaatsen, wat verboden is.

Commerciële nummerplaten

Voor autohandelaars, invoerders of ombouwers zijn er commerciële nummerplaten met groene tekens (beginnend met een V, Y of Z, afhankelijk van het gebruik) op een witte achtergrond. Die kunnen op eender welk voertuig met een bepaald aantal fiscale pk’s bevestigd worden, zodat ze niet telkens ingeschreven moeten worden. Er hangen strikte voorwaarden aan vast, maar zijn dus niet verkrijgbaar voor het grote publiek.

Speciale nummerplaten

Daarnaast zijn er ook nog een aantal speciale nummerplaten. Voor landbouwvoertuigen bijvoorbeeld (rode achtergrond met witte tekens, beginnend met een G) of taxi’s (witte achtergrond met rode tekens, beginnend met T of TXL). Maar ook het koninklijk hof (cijfer 1 tot 999), verschillende overheden (A, P of E gevolgd door een cijfer van 1 tot 999), diplomaten (CD gevolgd door twee letters en drie cijfers) en het leger (een Belgische vlag en zwarte cijfers op een witte achtergrond) om er maar enkele te noemen.

Conclusie

Een nummerplaat is wettelijk verplicht en belangrijk voor de identificatie van voertuigen. Het niet naleven van de wettelijke bepalingen kan je een boete opleveren. Zorg dan ook dat je nummerplaat altijd duidelijk leesbaar is. Voor de praktische afhandeling van de aanvraag kan je bij je verzekeraar terecht, die perfect in staat is om je zo goed mogelijk verder te helpen.