Airbag in de auto: alles wat je moet weten

Airbags behoren tot de belangrijkste veiligheidsvoorzieningen in moderne voertuigen. Ze hebben sinds hun introductie in de jaren '70 en grootschalige toepassing vanaf de jaren '90 talloze levens gered en ernstige verwondingen voorkomen. In België, waar verkeersveiligheid hoog op de agenda staat, zijn airbags een onmisbaar onderdeel van elk voertuig geworden. Dit artikel belicht de werking van airbags, de verschillende types, het belang voor je veiligheid, en wat te doen wanneer het waarschuwingslampje op je dashboard verschijnt.

Inhoud

• Wie vond de airbag uit?
• Hoe werken airbags?
• Verschillende types airbags
• Heeft een airbag onderhoud nodig?
• Wat mag je zeker niet doen met een airbag in de auto?
• Het airbaglampje: Wat betekent het en wat moet je doen?
• Wat kost een airbag vervangen?
• Besluit

Wie vond de airbag uit? (De geschiedenis en evolutie)

De eerste patenten voor wat we nu kennen als de airbag dateren uit de jaren 1950, maar het duurde tot de jaren '70 voordat de eerste voertuigen ermee werden uitgerust. In Europa werd de airbag pas in de jaren '90 gemeengoed, met België als een van de landen waar de veiligheidsnormen snel werden overgenomen.

Eerst waren airbags alleen beschikbaar voor de bestuurder, maar al snel volgden passagiersairbags. De technologie heeft sindsdien een enorme evolutie doorgemaakt. Van eenvoudige frontale airbags zijn we geëvolueerd naar complexe systemen met laterale airbags, gordijnairbags, knieairbags en zelfs airbags voor voetgangersbescherming.

In België zijn frontale airbags verplicht voor alle nieuwe auto's sinds 2006, als onderdeel van de Europese veiligheidsregelgeving. Deze regelgeving wordt regelmatig aangescherpt, waardoor moderne voertuigen steeds veiliger worden.

Hoe werken airbags?

Airbags vormen een ingenieus veiligheidssysteem dat binnen milliseconden na een botsing wordt geactiveerd. Het principe achter een airbag-systeem is als volgt:

Ten eerste vindt er detectie plaats waarbij botsingssensoren, meestal versnellingsmeters, een plotselinge vertraging detecteren die kenmerkend is voor een ongeval. Vervolgens komt de beslissingsfase waarin een elektronische controle-eenheid (ECU) de gegevens van de sensoren analyseert en bepaalt of de airbag moet worden geactiveerd.

Als de ECU beslist dat de airbag nodig is, volgt de activering waarbij deze een elektrisch signaal naar de airbag-module stuurt. Dit signaal zorgt voor de opblazing door een chemische reactie in de opblaaseenheid te ontsteken, die zeer snel een grote hoeveelheid stikstofgas produceert.

De beschermingsfase treedt in wanneer de airbag opblaast in ongeveer 25 tot 50 milliseconden (minder dan een oogwenk) en een beschermend kussen creëert tussen de inzittenden en het interieur van het voertuig. Onmiddellijk na de opblazing begint de deflatie waarbij de airbag leegloopt via kleine gaatjes, om de impact te absorberen en de inzittenden niet te verstikken.

Modern airbag-systemen zijn "slim" genoeg om de kracht van de ontplooiing aan te passen op basis van de ernst van de botsing, de positie van de inzittende, het gebruik van de veiligheidsgordel en zelfs het gewicht van de persoon.

Verschillende types airbags

In de huidige Belgische automarkt vind je voertuigen met diverse soorten airbags, elk ontworpen om bescherming te bieden tegen specifieke soorten botsingen:

1. Frontale airbags

Deze bevinden zich in het stuurwiel en in het dashboard aan de passagierszijde. Ze beschermen tegen frontale botsingen en zijn standaard in alle nieuwe voertuigen.

2. Zijdelingse airbags (laterale airbags)

Gemonteerd in de zijkant van de stoelen of in de deurpanelen, beschermen deze tegen zijdelingse impacts, die bijzonder gevaarlijk kunnen zijn omdat er weinig bufferzone is.

3. Gordijnairbags

Deze ontvouwen zich langs de zijruiten vanaf het dak, om het hoofd en de nek te beschermen bij zijdelingse botsingen of bij het over de kop gaan.

4. Knieairbags

Deze beschermen de knieën en benen van bestuurder en/of passagier bij een frontale botsing, en helpen ook om de positie van het lichaam te stabiliseren.

5. Centrale airbags

Een recente innovatie die tussen de voorstoelen wordt geplaatst om te voorkomen dat inzittenden bij een zijdelingse botsing tegen elkaar botsen.

6. Voetgangersairbags

Sommige premium-modellen beschikken over airbags aan de buitenkant van het voertuig, specifiek ontworpen om voetgangers te beschermen bij een aanrijding.

Heeft een airbag onderhoud nodig?

In principe kan je geen onderhoud uitvoeren op de airbags in het voertuig. Toch kan het zijn dat via zogenaamde “recalls” er aanpassingen moeten gebeuren aan de airbags in je auto. Daarvoor zal je garage je persoonlijk contacteren. Een bekende terugroepactie betreft airbags van het merk Takata. Daarbij zijn een uitgebreid aanbod aan merken geaffecteerd, van Audi, over Ferrari, Mercedes en BMW tot Volkswagen. Al die merken hebben stuk voor stuk hun klanten op de hoogte gebracht.

Wat mag je zeker niet doen met een airbag in de auto?

Gezien de airbag een “explosief” onderdeel in de auto is, spreekt het voor zich dat je hier voorzichtig mee om moet gaan. Hieronder geven we dan ook enkele vaak gemaakte fouten, waar je zelf misschien nog nooit over hebt nagedacht:

Vermijd het plaatsen van voorwerpen tussen de airbag en de inzittenden. Accessoires zoals telefoonhouders die op het stuurwiel of dashboard worden gemonteerd, kunnen de effectiviteit van airbags belemmeren en zelfs gevaarlijk worden als de airbag wordt geactiveerd, omdat ze als projectielen kunnen fungeren.

Modificeer het interieur van je auto niet op manieren die de werking van airbags kunnen belemmeren. Dit omvat het vervangen van het stuurwiel, het installeren van aftermarket-stoelen of het wijzigen van het dashboard zonder rekening te houden met de airbag-locaties en werking.

Wees voorzichtig met aftermarket-accessoires die in de buurt van airbags worden geïnstalleerd. Bepaalde elektronische apparaten kunnen interfereren met de airbagsensoren of besturingssystemen. Gebruik alleen producten die voldoen aan de veiligheidsstandaarden en raadpleeg een professional voor de installatie.

Laat na een ongeval, zelfs een klein ongeval, het airbagsysteem controleren door professionals. Zelfs als de airbags niet zijn geactiveerd, kunnen sensoren of andere componenten beschadigd zijn geraakt, wat de toekomstige werking kan beïnvloeden. Een grondige inspectie kan potentiële problemen aan het licht brengen voordat ze gevaarlijk worden.

Het airbaglampje: Wat betekent het en wat moet je doen?

Een van de meest verontrustende waarschuwingslampjes op het dashboard is het airbaglampje, meestal afgebeeld als een zittend persoon met een ronde airbag ervoor. Wanneer dit lampje permanent brandt, is er een probleem met het airbagsysteem of het aanverwante veiligheidsgordelsysteem (SRS - Supplementary Restraint System).

Dit waarschuwingslampje geeft aan dat het airbagsysteem mogelijk niet correct functioneert en dat in geval van een ongeval de airbags mogelijk niet worden geactiveerd. Dit is een ernstige veiligheidskwestie die onmiddellijke aandacht vereist.

Het airbaglampje kan om verschillende redenen gaan branden:

Elektrische problemen kunnen een oorzaak zijn, waarbij defecte bedrading of connectoren in het airbagsysteem het lampje activeren. Defecte sensoren vormen een andere mogelijke oorzaak; wanneer de botsingssensoren of andere sensoren in het systeem niet correct werken, kan het waarschuwingslampje gaan branden.

Soms zijn er problemen met de airbag-modules zelf, waarbij de airbag of de ontstekingsmechanismen beschadigd zijn geraakt. Ook storingen in de controle-eenheid, de computer die het systeem regelt, kunnen een fout detecteren die het lampje activeert.

In moderne auto's zijn de veiligheidsgordels en airbags gekoppeld, dus een defect in de gordelspanners kan eveneens het airbaglampje activeren. Waterschade is nog een mogelijke oorzaak; als er water in het systeem is gekomen, bijvoorbeeld na een overstroming, kan dit storingen veroorzaken die door het lampje worden aangegeven.

Tot slot kan een eerdere activering van de airbag, waarbij deze niet correct is vervangen of gereset, ervoor zorgen dat het waarschuwingslampje blijft branden.

De meest betrouwbare manier om het probleem te identificeren is via een diagnostische scan. Deze kan worden uitgevoerd door een erkende garage of dealernetwerk in België. Professionele technici gebruiken speciale apparatuur die de foutcodes kan uitlezen die door het airbagsysteem worden gegenereerd, waardoor het specifieke probleem nauwkeurig kan worden vastgesteld.

Zodra het probleem is geïdentificeerd, moet de reparatie worden uitgevoerd door gekwalificeerde technici. Airbags zijn veiligheidskritische systemen die specialistische expertise vereisen. Het is absoluut af te raden om zelf reparaties uit te voeren aan het airbagsysteem vanwege de complexiteit en de veiligheidsrisico's.

In België een werkend airbagsysteem vereist voor het passeren van de technische keuring. Als je airbaglampje brandt, is de kans groot dat je voertuig wordt afgekeurd, wat kan leiden tot verdere kosten en ongemak. Het is daarom van belang om problemen met het airbagsysteem tijdig op te lossen.

Wat kost een airbag vervangen?

Indien de vervangen dient te gebeuren door een terugroepactie, dan zal deze “reparatie” kosteloos zijn. In de andere gevallen varieert de prijs sterk van merk tot merk, het probleem en of je naar een officiële dealer of een onafhankelijke werkplaats gaat.

Een eenvoudige diagnostische scan kost doorgaans tussen €50 en €100. Dit is de eerste stap om te bepalen wat er precies mis is met het systeem. Sommige garages brengen deze kosten niet in rekening als je besluit de reparaties bij hen uit te voeren.

Het vervangen van sensoren kan tussen €100 en €500 kosten, afhankelijk van locatie en type. Sensoren in moeilijk bereikbare delen van het voertuig kunnen hogere arbeidskosten met zich meebrengen, terwijl de onderdelen zelf ook kunnen variëren in prijs afhankelijk van het merk en model.

Een complete vervanging van een airbag-module na activering kan oplopen tot €1.000 of meer voor premium merken. Dit is een van de duurdere reparaties, omdat het vaak de vervanging van meerdere componenten vereist, inclusief de airbag zelf, eventuele beschadigde dashboardpanelen, en de controle-eenheid.

Gezien het belang van dit veiligheidssysteem, is het verstandig om het probleem snel te laten verhelpen, ongeacht de kosten. De meeste Belgische verzekeringen dekken geen reparaties aan het airbagsysteem tenzij ze het gevolg zijn van een gedekt ongeval. Het is echter altijd de moeite waard om bij je verzekeraar te informeren of er enige dekking mogelijk is, vooral als het probleem het gevolg is van een fabricagefout of terugroepactie.

Besluit

Sinds de introductie van de airbag in de auto heeft het veiligheidssysteem al onnoemelijk veel levens gered. Waardoor het nut van de airbag buitenten kijf staat. Daarom is het uitermate belangrijk dat de airbag naar behoren functioneert. Bij de minste storing (airbaglampje) is het dan ook noodzakelijk om een afspraak bij de garage te plannen.